1. Hàng hóa phái sinh là gì?

Hàng hoá phái sinh (phái sinh hàng hoá) là hình thức giao dịch đầu tư hàng hoá dựa trên các chỉ số về giá thông qua sở giao dịch hàng hoá Việt Nam. Sản phẩm của hàng hóa phái sinh là các hợp đồng giao dịch bao gồm: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn và hợp đồng hoán đổi.

Trong đó, mỗi loại hợp đồng sẽ có một vai trò và ý nghĩa khác nhau. Cụ thể về các loại hợp đồng trong phái sinh như sau:

Hợp đồng kỳ hạn (Forward contracts): Là hợp đồng kết thúc trong 1 thời hạn định trước trong tương lai. Ví dụ như ở cà phê là các kỳ hạn tháng 3 ,5, 7, 9,11.

Hợp đồng tương lai (Futures contract): Đây là dạng hợp đồng tiêu chuẩn, định trước mua bán sẽ giao dịch trong 1 điểm nào đó trong tương lai.

Hợp đồng quyền chọn (Options contract): là hợp đồng giúp người mua bán có quyền chọn mua trước bán sau hay bán trước mua sau tùy theo nhu cầu nhận định của nhà đầu tư.

Hợp đồng hoán đổi (Swap contract): là sự thỏa thuận giữa hai bên để trao đổi dòng tiền này lấy dòng tiền khác của bên kia.

Lưu ý:  Hiện nay ở Việt Nam mới có sản phẩm phái sinh duy nhất là hợp đồng tương lai (hay còn gọi là hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn) trong giao dịch hàng hóa phái sinh thông qua Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam. Ưu điểm của loại hợp đồng này chính là độ an toàn cao, phòng được các rủi ro trong lĩnh vực đầu tư, tiềm năng phát triển trong tương lai lớn.

2. Danh mục sản phẩm đầu tư trong thị trường phái sinh hàng hóa

Các loại sản phẩm được giao dịch trong thị trường phái sinh hàng hóa trải dài theo các ngành nông nghiệp và công nghiệp chế biến, trong đó có 4 nhóm mặt hàng đầu tư chính bao gồm:

2.1. Nhóm nông sản được phép đầu tư hàng hóa phái sinh

Đầu tư vào nhóm nông sản có thể mang lại lợi nhuận cao, đặc biệt là trong một số trường hợp khi có những thay đổi lớn trong cung và cầu của sản phẩm. Trước khi đầu tư vào nhóm nông sản, nên nghiên cứu kỹ về tình hình sản xuất và thị trường của từng sản phẩm, xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến giá cả, nhu cầu và cung cầu của thị trường, cũng như tìm hiểu về các chỉ số kỹ thuật và các thông tin khác liên quan đến sản phẩm đó. Nhóm nông sản trong đầu tư phái sinh hàng hóa bao gồm các sản phẩm:

- Ngô

- Lúa mì

- Đậu tương

- Khô đậu tương

- Dầu đậu tương

- Gạo thô

- Lúa mì Kansas

2.2 Nhóm nguyên liệu công nghiệp

Nhóm nguyên liệu công nghiệp là một trong những nhóm hàng hóa phái sinh được phép đầu tư trên thị trường hàng hóa. Trước khi đầu tư vào nhóm này, bạn cần nghiên cứu kỹ về tình hình sản xuất và thị trường của từng sản phẩm, tìm hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến giá cả, nhu cầu và cung cầu của thị trường, cũng như đưa ra quyết định đầu tư hợp lý để giảm thiểu rủi ro. Hãy cùng tìm hiểu thêm về nhóm nguyên liệu công nghiệp và các sản phẩm trong nhóm này này ở dưới đây:

- Cao su ( TSR20 – RSS3)

- Bông sợi

- Đường

- Cà phê ( Robusta – Arabica)

- Ca cao

- Dầu cọ

2.3 Nhóm ngành năng lượng

Nhóm ngành năng lượng là một trong những nhóm hàng hóa phái sinh có tính thanh khoản cao và được ưa chuộng trong thị trường đầu tư hàng hóa. Nhóm này bao gồm các sản phẩm năng lượng như dầu, khí đốt, than, điện và năng lượng tái tạo…Nếu bạn muốn đầu tư vào nhóm ngành năng lượng, hãy tìm hiểu kỹ về từng sản phẩm trong nhóm này ở dưới đây, bên cạnh đó hãy theo dõi các chỉ số kỹ thuật và thị trường để đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả.

- Dầu thô WTI (WTI Mini – WTI Micro)

- Dầu thô

- Brent dầu thô

- Brent mini

- Dầu ít Lưu Huỳnh

- Khí tự nhiên

- Khí tự nhiên mini

- Xăng pha chế

2.4 Nhóm hàng hóa Kim Loại

Nhóm hàng hóa Kim Loại là một trong những nhóm hàng hóa phái sinh được nhiều nhà đầu tư quan tâm và đánh giá cao trong thị trường hàng hóa. Đầu tư vào nhóm hàng hóa Kim Loại cần phải có kiến thức chuyên môn về thị trường, các sản phẩm và các chỉ số kỹ thuật để đưa ra quyết định đầu tư chính xác và mang lại lợi nhuận cao. Với sự tư vấn của chuyên gia đầu tư tài chính hàng hóa của PTS Việt Nam, bạn có thể tìm hiểu thêm về nhóm hàng hóa Kim Loại và tìm cơ hội đầu tư phù hợp để mang lại lợi nhuận cao.

- Bạch kim

- Bạc

- Quặng sắt

- Đồng

- Đồng LME

- Thiếc LME

- Niken LME

- Kẽm LME

- Nhôm LME

- Chì LME

3. Ưu điểm của hàng hóa phái sinh

Thông qua các hợp đồng phái sinh, nhà đầu tư có thể mua hoặc bán các sản phẩm hàng hóa như PTS Việt Nam đã chia sẻ ở phần trên, tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu về các ưu điểm của phái sinh hàng hóa, cũng như các rủi ro và thách thức của việc đầu tư vào loại tài sản này.

Đầu tư hàng hóa có tính thanh khoản tốt

Thị trường hàng hóa phái sinh là thị trường có tính thanh khoản cao do đặc thù sản phẩm đều là những sản phẩm dễ dàng lưu thông trên thị trường với khối lượng giao dịch mỗi ngày đều rất lớn, nên có thể khớp lệnh được ngay lập tức cho dù là số vốn nhỏ hay lớn. Hàng hoá phái sinh cũng cho phép nhà đầu tư tận dụng các lợi thế về đòn bẩy, giao dịch – bù trừ nhanh chóng.

Giao dịch 2 chiều

Thị trường chứng khoán chỉ giới hạn việc kiếm lợi nhuận từ 1 chiều, nghĩa là chỉ có thể kiếm được lợi nhuận khi giá cổ phiếu tăng, còn ngược lại khi giá cổ phiếu giảm thì không thể kiếm được lợi nhuận. Do đó, nhà đầu tư sau khi mua cổ phiếu phải chờ cho giá của cổ phiếu đó tăng cao hơn. Trong khi thị trường hàng hóa đều có thể kiếm được lợi nhuận khi giá mặt hàng đó giảm (giao dịch 2 chiều). Nghĩa là khi giá hàng hóa tăng thì nhà đầu tư mua lên và kiếm được lợi nhuận theo xu thế tăng. Và ngược lại, khi giá giảm thì nhà đầu tư có thể mở vị thế bán cho một mặt hàng mà quý nhà đầu tư muốn tham gia giao dịch và kiếm được lợi nhuận khi mặt hàng đó giảm như dự đoán.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể chốt lãi/lỗ ngay lập tức (T+0) mà không cần phải chờ tới tận 3 ngày (T+3) sau khi mua như cổ phiếu thì mới có thể chốt lãi/lỗ. Do vậy nhà đầu tư có thể chủ động làm chủ được giao dịch của mình khi có biến động về giá hoặc rủi ro ngoài ý muốn thì có thể thoát lệnh được ngay lập tức.

Đảm bảo minh bạch và an toàn

Tất cả các sản phẩm trên thị trường hàng hóa phái sinh đều phải đảm bảo yêu cầu về rõ ràng thông tin sản phẩm. Cũng như được tiêu chuẩn hóa theo quy định quốc tế và được thông qua bởi Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam khi liên thông với các sàn giao dịch trên thế giới. Các sản phẩm giao dịch chủ yếu hoạt động theo nguyên tắc cung và cầu trên thị trường thế giới. Vì vậy việc thao túng giá là rất khó xảy ra do phạm vi giao dịch rộng lớn chứ không phải bị giới hạn trong một nước hoặc một vùng. Các giao dịch hàng hóa đều phải thông qua Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam và được pháp luật Việt Nam bảo hộ, nên có thể đảm bảo an toàn về pháp lý, từ đó hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư.

Đòn bẩy tài chính lớn

Thị trường hàng hóa phái sinh có khả năng sinh lời cao hơn so với thị trường chứng khoán nhờ lợi thế về đòn bẩy tài chính. Nhà đầu tư có thể sử dụng đòn bẩy tài chính lên đến 1:10, thậm chí là 1:20 tùy từng mặt hàng so với mức vốn của mình, nhưng nếu xét về hệ số rủi ro thì lại thấp hơn nhiều so với thị trường ngoại hối (Forex). Thị trường hàng hóa được pháp luật Việt Nam công nhận vào bảo hộ, nên Quý Nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm khi tham gia đầu tư với số tiền lớn.

Khả năng sinh lời cao

Nhờ vào mức đòn bẩy lớn và biến động giá khá mạnh nên hoàn toàn có thể tạo ra khả năng sinh lời lớn hoặc cực lớn trong thời gian ngắn. Tùy thuộc vào từng mặt hàng mà quý nhà đầu tư tham gia giao dịch mà quyết định việc sinh lời cao hay thấp.

4. Tiềm năng của thị trường hàng hóa phái sinh như thế nào ?

Trong vài năm trở lại đây, đầu tư phái sinh đã trở nên khá phổ biến trên thế giới và tại thị trường Việt Nam. Khi thị trường chứng khoán và bất động sản có dấu hiệu chững lại, các nhà đầu tư có xu hướng tìm kiếm thị trường tài chính mới. Và thị trường hàng hóa như một ngôi sao đang lên với những ưu điểm vượt trội của mình. Ngoài ra đây còn là kênh đầu tư đã được bộ Công Thương cấp phép. Khác hẳn so với thị trường ngoại hối, thị trường hàng hóa được bảo lãnh bởi Sở Giao Dịch Hàng Hóa Việt Nam nên đảm bảo được tính minh bạch và uy tín cho Nhà đầu tư.

Sản phẩm phái sinh còn là công cụ để phòng ngừa rủi ro cho sự biến động của giá cả trên thị trường của sản phẩm. Do đó, khi nhà đầu tư tham gia giao dịch sẽ dễ dàng thu được lợi nhuận hơn.

Ngoài ra, danh mục đầu tư đa dạng và phóng phú trên thị trường hàng hóa phái sinh sẽ giảm thiểu sự ảnh hưởng của chỉ số thị trường chung cho một vài mặt hàng nhất định để phù hợp với thông lệ quốc tế.

Với thời gian giao dịch T+0, nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá. Ở các thị trường có nền tài chính phát triển, giao dịch hàng hóa giúp nhà đầu tư có cơ hội hưởng chênh lệch giá khi biết được thời điểm mua ở mức giá thấp và bán ra ở mức giá cao hơn tại các nhịp hồi phục trong phiên mà không cần chờ thời gian 3 ngày như khi đầu tư ở thị trường cổ phiếu. Cơ chế giao dịch đối ứng cho phép nhà đầu tư mua bán liên tục và ghi nhận lãi/lỗ ngay lập tức. Bên cạnh đó, giá cả thì luôn được cập nhật trong phiên giao dịch, nên chỉ cần ra/vào lệnh hợp lý, “mua thấp, bán cao” và “bán cao, mua thấp” là giá trị tài khoản và nguồn vốn của nhà đầu tư sẽ gia tăng.

5. Những rủi ro có thể gặp trong giao dịch phái sinh hàng hóa

Tuy nhiên đi đôi với lợi ích sinh lời cao thì không thể không tránh khỏi rủi ro, hay còn gọi là “High risk high return” – Rủi ro cao thì lợi nhuận cao. Bất kể kênh đầu tư tài chính nào cũng đều tồn tại rủi ro và thị trường hàng hóa phái sinh cũng không ngoại lệ. Sau đây là một số nhược điểm hay cụ thể là các rủi ro mà Nhà đầu tư có thể gặp phải trong quá trình tham gia giao dịch trong thị trường hàng hóa:

- Mức biến động lớn: Tương tự như các thị trường tài chính khác, hàng hóa phái sinh cũng chịu tác động của các hoạt động giao dịch, thanh toán và kiểm soát độ biến động của hàng hóa. Phái sinh hàng hóa chịu biến động lớn do giao dịch với các sàn trên thế giới, mọi người điều có thể tham gia đầu tư từ Châu Á sang Châu Âu rồi đến Châu Mỹ. Nên chỉ cần dự đoán sai thì nhà đầu tư sẽ thiệt hại.

- Đặt nhầm lệnh: Không hiểu bản chất của các lệnh, đặt nhầm lệnh hoặc đặt lệnh nhiều nhưng không đặt lệnh dừng lỗ là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thua lỗ nặng của các nhà đầu tư.

- Rủi ro về kỹ thuật: Khống nắm vững những kỹ thuật phân tích đầu tư, dẫn đến việc đưa ra các quyết định sai lầm.

6. Có nên đầu tư phái sinh hàng hóa không?

Câu trả lời là nên! Tại sao không? Với một kênh đầu tư hàng hóa phái sinh đang có tiềm năng phát triển lớn và những ưu điểm vượt trội hơn hẳn các kênh đầu tư tài chính hiện có trên thị trường. Thị trường hàng hóa chắc hẳn sẽ là một cơn gió mới, Nhà đầu tư có thể bắt đầu với số vốn vô cùng hợp lý (từ nhỏ đến lớn) so với việc đầu tư vào thị trường ngoại hối (Forex) hay Bất động sản – thị trường có khả năng thanh khoản thấp hơn nhiều.

Giao dịch phái sinh hàng hóa đã được các chuyên gia trên thế giới đánh giá cao về khả năng giảm thiểu tối đa rủi ro cho cả người mua lẫn người bán với thời gian giao dịch linh hoạt. Người bán và người mua có thể mua vào và bán ra một mặt hàng xác định mà không mất thời gian chờ đợi như chứng khoán.

Nhà đầu tư (khách hàng) không cần bỏ một số vốn lớn nhưng vẫn thu được lời nhuận với tiềm năng tăng trưởng tốt, đây cũng chính là ưu điểm của kênh đầu tư này. Trên thực tế thì đây là một kênh đầu tư thông minh đem lại hiệu quả cao và bền vững trong thời gian tới.

7. Cách thức giao dịch hàng hóa phái sinh tại Việt Nam

Hiện nay, PTS Việt Nam là một trong những công ty thành viên của MXV được cấp phép để môi giới, tư vấn và giao dịch hàng hóa phái sinh. Nhờ vậy, PTS Việt Nam có thể cung cấp dịch vụ tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm đầu tư hiệu quả thông qua các hệ thống báo cáo, bản tin,… Để đạt được hiệu quả tối đa trong giao dịch hàng hóa phái sinh, quan trọng là bạn nên lựa chọn sàn giao dịch và công ty uy tín, an toàn, có nhiều kinh nghiệm. Công ty Cổ phần Giao dịch hàng hóa PTS Việt Nam được đánh giá là một địa chỉ đáng tin cậy mà bạn nên cân nhắc khi tìm kiếm đối tác giao dịch.

Dưới đây là các cách thức giao dịch hàng hóa phái sinh cơ bản tại PTS Việt Nam:

- Đăng ký tài khoản: Để giao dịch hàng hóa phái sinh, bạn cần đăng ký tài khoản với PTS Việt Nam. Quá trình đăng ký có thể yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân, địa chỉ và một số tài liệu để xác minh danh tính của bạn.

- Nạp tiền vào tài khoản: Sau khi đăng ký tài khoản, bạn cần nạp tiền vào tài khoản để thực hiện các giao dịch.

Tìm hiểu thị trường: Bạn cần nghiên cứu các sản phẩm phái sinh được giao dịch trên sàn và hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến giá của chúng, bao gồm cung cầu, thời tiết, sự kiện chính trị, tin tức kinh tế, …

Đặt lệnh giao dịch: Sau khi tìm hiểu thị trường, lựa chọn sản phẩm và quyết định mua hoặc bán, bạn cần đặt lệnh giao dịch trên sàn giao dịch phái sinh.

Theo dõi vị thế: Sau khi đặt lệnh, bạn cần theo dõi vị thế của mình và giá của sản phẩm phái sinh mà bạn đang giao dịch. Nếu giá tăng, vị thế của bạn sẽ có giá trị tăng lên; ngược lại, nếu giá giảm, vị thế của bạn sẽ có giá trị giảm đi.

Chú ý rằng các bước trên chỉ là quy trình cơ bản và với việc giao dịch cụ thể có thể khác nhau, tùy thuộc vào từng sàn giao dịch phái sinh và loại sản phẩm phái sinh bạn muốn giao dịch. Nếu bạn mới bắt đầu giao dịch hàng hóa phái sinh, nên tham khảo các nguồn tài liệu và khóa học chuyên sâu để hiểu rõ hơn về quy trình giao dịch và các yếu tố ảnh hưởng đến giá của sản phẩm phái sinh. Ngoài ra, có một chiến lược giao dịch rõ ràng và kế hoạch quản lý rủi ro cũng sẽ giúp bạn đạt được thành công trong giao dịch hàng hóa phái sinh.