I. Đòn bẩy tài chính trong hàng hóa phái sinh là gì?

Hàng hóa phái sinh là hình thức đầu tư mà tại đó hai bên mua và bán sẽ tiến hành giao dịch dựa trên các công cụ phái sinh, mà cụ thể ở đây là các hợp đồng tương lai (Futures Contract), và đều cần phải tiến hành ký quỹ. Ký quỹ trong giao dịch hàng hóa phái sinh là hoạt động thanh toán số tiền đặt cọc đại diện cho tài sản cơ sở để được phép giao dịch. NĐT không cần sở hữu hay dự trữ tài sản cơ sở đó. Đấy được gọi là tiền ký quỹ, tiền ký quỹ là một phần hợp đồng hàng hóa phái sinh mà nhà đầu tư muốn tham gia.

Ký quỹ hiểu đơn giản thì là hành động đặt cọc, và đây hoàn toàn không phải khoản vay nên NĐT không cần trả bất kỳ khoản lãi nào. Tỷ lệ ký quỹ sẽ được quy định bởi Sở Giao Dịch Hàng Hóa Việt Nam (MXV), tỷ lệ ký quỹ của hơn 21+ hợp đồng tương lai hàng hóa dao động từ 7-15%/tổng giá trị hợp đồng. 

1.1. Góc độ Người mua hàng & Nhà đầu tư

Nếu bạn là người mua hàng và tham gia giao dịch với tư cách là bên mua thì phải trả đủ 100% tiền hàng để sở hữu hàng hóa theo thỏa thuận giao dịch. Vì thế, bạn sẽ mất chi phí cơ hội và phát sinh chi phí lãi vay (nếu có)

Nếu bạn là nhà đầu tư, bạn chỉ cần nộp tiền ký quỹ theo quy định của hợp đồng hàng hóa đó.

Ví dụ:

Ông A là người mua hàng, đặt mua 20,000 thùng dầu WTI, giá hiện tại là 80$, 1 tháng sau nhận hàng => chi phí ông A bỏ ra một lúc là 1,600,000$

Ông B là nhà đầu tư, mua dầu WTI 20,000 thùng với giá thị trường 80$ theo dạng hợp đồng tương lai có kỳ hạn 1 tháng => ông B chỉ cần ký quỹ 10% theo hợp đồng quy định là 160,000$ (1/10 giá trị thực tế cần bỏ ra) là đã sở hữu hợp đồng 20,000 thùng dầu WTI.

Sau 1 tháng kể từ ngày thỏa thuận, giá dầu thô WTI trên thị trường tăng từ 80$ -> 85$:

– Nếu là người mua, bạn nhận được lợi nhuận là 5$x20,000 = 100,000$, tỷ suất sinh lời 100,000$/80,000$ =1.25%
– Nếu là NĐT, theo như thỏa thuận ban đầu bạn vẫn hưởng lợi nhuận chêch lệch là 20,000 $,nhưng  tỷ suất sinh lời lúc này là 125%.

Đây là ưu điểm của đòn bẩy tài chính trong hàng hóa phái sinh

Đòn bẩy tài chinh sẽ giúp nhà đầu tư không phải phát sinh thêm chi phí hay lãi vay nào nhưng vẫn đảm bảo tối đa hóa được dòng tiền.

1.2. Góc độ Doanh nghiệp & Nhà đầu tư thông thường

Nếu bạn là một NĐT hàng hóa phái sinh, khi thực hiện giao dịch cần ký quỹ trong khoản 15-20% tùy theo quy định của từng công ty, nếu có nhu cầu vay margin tỷ lệ sẽ là 50%/NAV => trả lãi vay sau khi đáo hạn hợp đồng.

Có 3 trường hợp xảy ra nếu bạn là NĐT chứng khoán cơ sở, đầu tư vào công ty hàng hóa, chuyên về sản xuất:
– TH1: Mua cổ phiếu công ty trong phạm vị vốn đầu tư, khả năng chịu rủi ro cho phép => trả 100% tiền

– TH2: Nhận thấy tiềm năng cổ phiếu, muốn mua nhiều hơn nhưng không đủ vốn, vay margin => trả lãi vay + lỗ (nếu có)

– TH3: Đầu tư trực tiếp vào hàng hóa thông qua hợp đồng tương lai với mức ký quỹ là 7-15%/TGHĐ (theo ví dụ đã đề cập trên)

Nếu bạn muốn đầu tư tiền của mình, bạn sẽ chọn trường hợp nào?

Bên cạnh đó, việc đầu tư hàng hóa phái sinh có ưu điểm hơn so với kênh đầu tư chứng khoán, forex,… vì:

- Tránh được rủi ro phi hệ thống (Hiệu quả quản lý và vận hành của BGĐ, Báo cáo tài chính không minh bạch, đội lái – cá mập)

- Minh bạch, rõ ràng được cấp phép bởi Bộ Công thương

- Hoạt động dưới sự kiểm soát của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam – MXV.

II. Rủi ro của đòn bẩy

Không thể phủ nhận rằng đòn bẩy tài chính sẽ là công cụ tuyệt vời nếu nhà đầu tư có thể tận dụng tốt lợi dụng tốt được lợi thế đòn bẩy. Giá trị giao dịch các hợp đồng có thể lớn hơn gấp nhiều lần. 

Như vây mức sinh lời của thị trường hàng hóa phái sinh cao gấp nhiều lần so với thị trường cơ sở nhờ lợi thế đòn bẩy. Đòn bẩy tài chính chỉ mang lợi ích khi thị trường di chuyển theo tích cực; ngược lại nếu thị trường dịch chuyển theo hướng tiêu cực không như bạn mong muốn. Khi mà giá hợp đồng tương lai giảm điểm thì đòn bẩy lại là con dao hai lưỡi trực tiếp ảnh hưởng đến số vốn đầu tư của bạn. Đồng thời mức lỗ tính theo phần trăm mức kỹ quỹ ban đầu lớn hơn rất nhiều.

Ví dụ: Giá HĐTL 1,000 kg Đường giảm từ 12 triệu đồng còn 11 triệu đồng, NĐT lỗ 1 triệu; Ký quỹ ban đầu 10%/GTHĐ~1,2 triệu đồng giảm còn 200,000 VND (tương ứng 1/1,2 = 83,3%)

II. Kết luận

Đòn bẩy có thể tạo ra lợi nhuận lớn cho NĐT, nhưng trong nó vẫn chứa đựng nhiều rủi ro nhất định. Vì thế, để là một nhà đầu tư chiến thắng trên con đường chinh phục lợi nhuận và tự do tài chính. Tìm hiểu kỹ những nguyên tắc đòn bẩy, kết hợp cân nhắc mức độ chịu rủi ro đầu tư và ĐẶC BIỆT nếu là newbie hãy ngay tìm một “quân sự” đáng tin cậy, am hiểu thị trường để hướng dẫn bạn đầu tư đúng cách nhé!